Meest gekocht
Meest gekocht
Best beoordeelde producten
Best beoordeelde producten
Advies
Dopsleutels zijn handgereedschappen die kunnen worden gebruikt om schroeven en moeren vast of los te draaien. Ze maken deel uit van elke goed gevulde gereedschapskist en worden net zo veel gebruikt in professionele werkplaatsen als in de doe-het-zelfsector. Hieronder leest u hoe dopsleutels werken en waar u op moet letten als u ze koopt.
Dopsleutels zijn tools die worden gebruikt voor een breed scala aan taken: of het nu is voor het repareren van kranen, het aandraaien van wielbouten of het vervangen van bougies. Met hun hulp kunnen schroeven en moeren vast- of losgedraaid worden, wat ze praktisch maakt voor veel montage- en demontagetaken. Dopsleutels worden tot de steeksleutels gerekend, hoewel ze qua werking meer lijken op schroevendraaiers.
In wezen zijn dopsleutels hulpstukken die samen met een handvat worden gebruikt. De inbus is het eigenlijke deel van het gereedschap. De inbus wordt op de schroef of moer gezet en de hele moersleutel wordt gedraaid met behulp van het handvat. In tegenstelling tot klassieke steeksleutels zoals ringsleutels of steeksleutels, worden doppen echter niet horizontaal maar verticaal gebruikt. Het handvat steekt dus axiaal uit en niet radiaal, zoals het geval is bij schroevendraaiers.
Dopsleutels zijn een goed alternatief voor schroevendraaiers als de werkruimte beperkt is of als plaatsen moeilijk toegankelijk zijn. Ze bieden ook meer flexibiliteit, omdat ze gecombineerd kunnen worden met verschillende handgrepen en doppen snel en gemakkelijk verwisseld kunnen worden.
Dopsleutels hebben een werk- en een verbindingszijde. Aan de verbindingszijde zit meestal een opening in de vorm van een vierkant (binnenvierkant) of een andere gestandaardiseerde aandrijving. Hieraan is het handvat bevestigd. Het handvat kan bijvoorbeeld een kruisgreep, T-greep, hoekgreep of scharniergreep zijn, maar ook een ratel of slinger. Ratels maken het werken bijzonder comfortabel omdat ze niet voortdurend verplaatst of helemaal rondgedraaid moeten worden om schroeven of moeren los of vast te draaien. Het koppel wordt maar in één richting uitgeoefend, dus het is voldoende om de ratel naar voren of naar achteren te bewegen. Dit is ook voordelig in krappe ruimtes.
Aan de werkzijde wordt de verbinding met de bout of moer gemaakt. Afhankelijk van de aandrijving wordt er onderscheid gemaakt tussen zeskant-, vierkant-, multitand- en Torx-doppen. Zeskantige doppen komen het meest voor. Hun werkzijde is voorzien van een zeskantige opening waar zeskantige bouten of zeskantige moeren in passen. Omdat zeskantige bouten en moeren er in vele maten zijn, zijn zeskantige doppen ook verkrijgbaar in verschillende inchmaten. Vierkante moerdoppen worden vaak gebruikt in de handel en in de bouw. Afhankelijk van het ontwerp is er een binnen- of buitenvierkant aan de werkzijde, die gebruikt kan worden voor vierkante moeren en vierkante bouten. Zoals de naam al zegt, zijn meervoudige moerdoppen uitgerust met een getande opening aan de werkzijde. Ze worden gebruikt in combinatie met moeren en bouten met meerdere tanden, die veel voorkomen in de autofabricage en de industrie. Torx doppen hebben een stervormige opening aan de werkzijde. Ze passen op Torx-schroeven en -moeren die worden gebruikt in de voertuigbouw, de elektronica-industrie en vele andere gebieden.
Dopsleutelsets bieden de grootste flexibiliteit qua toepassingsmogelijkheden. Dit zijn meerdelige gereedschapssets die bestaan uit verschillende doppen, moerdoppen en andere accessoires. Dopsleutels worden in de opnameopening van doppen gestoken. Ze zijn verkrijgbaar in allerlei vormen en maten in dopsleutelsets en passen op verschillende bouten en moeren, afhankelijk van het ontwerp.
Verlengstukken, verbindingsstukken en adapters kunnen ook deel uitmaken van dopsleutelsets. Verlengstangen kunnen worden gebruikt om doppen te verlengen, waardoor u makkelijker bij moeilijk bereikbare plaatsen kunt komen. Gewrichten worden gebruikt als een dopsleutel onder een hoek moet worden gezet om bijvoorbeeld ruimte te besparen. Cardankoppelingen worden hiervoor gebruikt. Dit zijn beweegbare koppelingen waarmee koppels kunnen worden overgebracht. Ze worden eenvoudigweg tussen de dopsleutel en de mof bevestigd. Adapters zorgen vooral voor compatibiliteit. Ze maken het bijvoorbeeld mogelijk om een dopsleutel te gebruiken met een dopsleutel waarvan de dopsleutel eigenlijk niet voor dit doel is ontworpen.
Dopsleutels zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen. Om een geschikt gereedschap te kiezen, is het eerste wat telt de juiste maat. Gangbare maten voor dopsleutels zijn 1/4", 3/8", 1/2", 3/4" en 1". Het is ook belangrijk om te weten welk type aandrijving nodig is aan de verbindingskant en aan de werkkant, zodat het handvat of de ratel op de inbus past en de inbus op de schroef of moer. Aan de verbindingskant zijn vierkante aandrijvingen heel gebruikelijk, terwijl aan de werkkant zeshoekige, meervoudige en Torx aandrijvingen gangbaar zijn. De inbus moet altijd geschikt zijn voor het type en de grootte van de bout of moer.
Het kan zijn dat er speciale eisen worden gesteld aan het ontwerp vanwege de toepassing. Dropcentre doppen zijn bijvoorbeeld de juiste keuze voor het werken aan laagliggende schroeven. Aan de andere kant zijn enkel- of dubbelschroefsleutels zeer geschikt voor het werken in krappe ruimtes. Dubbeldraads dopsleutels zijn uitgerust met één of twee koppen van verschillende grootte die onder een hoek kunnen worden gezet dankzij het geïntegreerde scharnier. Voor werkzaamheden aan elektrische apparatuur zijn er geïsoleerde bussen die beschermen tegen elektrische schokken. Extra accessoires voor dopsleutels kunnen nodig zijn, bijvoorbeeld adapters om compatibiliteit tussen verschillende soorten aandrijvingen te creëren.
Als je jezelf uitgebreid wilt uitrusten, kun je het beste meteen een dopsleutelset kopen. Deze bevatten meestal een breed assortiment doppen, zodat je op veel toepassingen bent voorbereid. Vaak zitten er ook een of meer handgrepen, een ratel, verbindingsstukken, verlengstukken en verloopstukken bij. Naast doppen bevatten veel sets ook een selectie bits met bithouders en bitadapters.
Een belangrijk punt in het keuzeproces is kwaliteit en vakmanschap. Doppen moeten gemaakt zijn van duurzaam en sterk materiaal, zodat ze niet vervormen of meegeven tijdens het gebruik. Veel versies zijn gemaakt van chroom vanadium staal, een robuuste staallegering die ook voor veel ander gereedschap wordt gebruikt.
Dopsleutels moeten na elk gebruik worden schoongemaakt en regelmatig worden onderhouden en gecontroleerd op defecten, zodat ze zo lang mogelijk goed blijven functioneren. Vuil kan worden verwijderd met water en zeep, maar voor hardnekkig vuil kan een speciaal reinigingsmiddel nodig zijn. Na het schoonmaken moet het gereedschap goed drogen om roestvorming te voorkomen. Het wordt aanbevolen om doppen met ratels na het schoonmaken in te smeren om wrijving in het ratelmechanisme te voorkomen. Dit is vooral aan te raden als het gereedschap vaak wordt gebruikt. Het is belangrijk om een geschikt smeermiddel of olie te gebruiken voor het smeren.
Zijn er dopsleutels die voor alle soorten schroeven kunnen worden gebruikt?
Nee. Schroeven zijn er in verschillende vormen en maten, waarvoor ook verschillende soorten en maten dopsleutels nodig zijn. Een schroef met binnenzeskant kan bijvoorbeeld niet worden vast- of losgedraaid met een Torx dopsleutel. Dopsleutelsets bieden in zulke gevallen uitkomst, omdat ze geschikte doppen of moerdoppen voor veel verschillende aandrijvingen bevatten.
Wat zijn pijpsleutels?
Pijpsleutels werken in principe op dezelfde manier als dopsleutels, omdat ze ook op bouten of moeren worden geplaatst en dan worden gedraaid. Een pijpsleutel is echter anders geconstrueerd en heeft geen bevestiging nodig. In plaats daarvan wordt de buis waaraan hij zijn naam dankt, gebruikt om te schroeven. Hij is hol aan de binnenkant en kan dus direct op de bout of moer worden geplaatst. Vaak hebben de binnenkanten van de buisuiteinden ook het profiel van een binnenzeskant. Voor een optimale toepassing van kracht is er een dwarsgat in het lichaam waardoor een metalen pin kan worden gestoken. Deze dient dan als hefboom en maakt het mogelijk om hoge draaimomenten over te brengen op de schroef of moer. Dergelijke modellen werken meestal niet met een ratel. Dopsleutels worden ook aangeboden als dopsleutelsets. Zo'n set bevat echter geen doppen of moerdoppen, maar dopsleutels in verschillende maten.
Kan ik een hamer gebruiken als ik met een dopsleutel werk?
Als schroeven erg vast zitten en niet los te krijgen zijn met alleen een dopsleutel, gebruiken sommige mensen een hamer om de kracht op de sleutel te vergroten. Dit is echter niet aan te raden. Het is mogelijk dat de dopsleutel of de schroef beschadigd raakt. In plaats van een dopsleutel kunt u beter een steeksleutel (ring- of steeksleutel) met een geschikte breedte gebruiken.
Zijn dopsleutels geschikt voor het nauwkeurig aandraaien van schroeven?
Dopsleutels zijn heel veelzijdig, vooral als er een dopsleutelset beschikbaar is met meerdere doppen die gebruikt kunnen worden voor verschillende soorten en maten schroeven. Maar als een hoge mate van precisie vereist is, is een momentsleutel met instelbaar aandraaimoment misschien een betere keuze.