Modelspoor: modelspoor schalen
Wanneer u wilt beginnen met een modelbaan of van schaal wilt veranderen moet u eerst nagaan hoeveel ruimte u heeft om de baan neer te zetten. Nadat u ook weet wat voor soort baan u wilt maken (een stad, een wijds landschap of iets dergelijks) kunt bepalen wat de meest geschikte schaal is. Natuurlijk spelen daar ook factoren zoals kwaliteit, beschikbaarheid van accessoires, kosten, zelfbouw of kant-en-klare modellen een rol. Die beslissing is geheel aan u. We kunnen u alleen informeren over de verschillende modelspoor mogelijkheden. Vandaar dat u op deze pagina's informatie aantreft over de verschillende modelbaan schalen. Kijk hier voor meer algemene modelspoor informatie over de diverse modeltrein systemen, tijdperken en logo's.
Schaal H0
Wat betreft de details en de rijeigenschappen van het rollend materieel is schaal 1:87 (= H0 =half nul) onovertroffen. En er is bovendien verre weg het meeste materiaal voor te krijgen, zeker qua accessoires. De meeste producenten maken gebruik van tweeweg gelijkstroomsystemen. De beide rails worden daarbij elektrisch van elkaar gescheiden en gebruikt voor stroomtoe- en afvoer voor de treinen. Van de grotere producenten gebruikt Märklin al sinds jaar en dag het drieweg wisselstroomsysteem. Daarbij ziten er tussen de rails contactpunten waar de treinen met een sleepcontact mee in verbinding staan. Door dat extra contact is de stroomvoorziening beter, maar het doet wel iets af aan een realistische weergave van de spoorwegen. Wees er bij de aanschaf van modeltreinen, wagons, rijtuigen etc. altijd op verdacht of ze geschikt zijn voor gelijkstroom (DC) of wisselstroom (AC). Gemotoriseerde modellen zijn zelf aan te passen, maar daar is wel wat kennis en ervaring voor nodig. Rijtuigen en wagens kunt u gemakkelijker aanpassen door de wielstellen te verwisselen.
Schaal TT
De afkorting TT komt van "Table Top" (1:120). Deze schaal was jarenlang favoriet bij modelspoorders in Oost-Duitsland. Nadat het schaal TT materiaal lange tijd maar mondjesmaat beschikbaar was, komen er nu weer nieuwe modellen op de markt. Er zijn ook steeds meer accessoires beschikbaar (seinen, lampen, gebouwen, auto's). Het voordeel van TT t.o.v. H0 is natuurlijk dat u op een gelijke oppervlakte net wat meer kunt doen. Verder worden TT modellen ook wel op de achtergrond van H0 banen gebruikt, zodat er een diepte effect ontstaat: de modellen zijn kleiner dan de H0 gebouwen dus lijkt het alsof de gebouwen verder weg staan.
Schaal N
Met schaal 1:160 kunt u, zoals de schaal al doet vermoeden, op een zelfde oppervlak een veel grotere modelspoorbaan bouwen. Of, andersom gerekend; in vergelijking met H0 is er voor dezelfde modelspoorbaan slechts een kwart van de opppervlakte nodig. Er zijn verschillende merken die voor schaal N rollend materieel maken en er zijn ook vele accessoires verkrijgbaar.
Schaal Z
De kleinste schaal (1:220) van allemaal werd in 1972 door Märklin geïntroduceerd. Alleen Märklin maakt veel modellen voor deze schaal die natuurlijk nog minder plaats inneemt dan een modelspoorbaan in schaal N. Accessoires zijn in mindere mate verkrijgbaar dan voor de "grote broers", maar de schaal is onder de liefhebbers wel erg geliefd, want bij elk model vraagt iedereen zich steeds weer af hoe men het voor elkaar heeft gekregen het zo klein én functionerend te maken.
Schaal llm
Deze schaal 1:22,5 (= Ilm = twee m) is wel erg bijzonder. Of het wordt voor kortere periodes binnenshuis opgebouwd, of er worden prachtige modelspoorbanen in de tuin mee aangelegd. Er zijn verschillende treinen verkrijgbaar en ook verschillende accessoires, maar men moet er iets meer voor zoeken. Ideaal voor mensen met een grote tuin en die twee hobby's (tuinieren en modelspoor) willen combineren.
| Benaming |
Schaal |
Spoorbreedte (model) mm |
Spoorbreedte (origineel) mm |
|---|---|---|---|
| IIm | 1:22,5 | 45 | 1000 |
| 1 | 1:32 | 45 | 1435 |
| 0 | 1:45** | 32 | 1435 |
| 0m | 1:45 | 22,5 | 1000 |
| 00* | 1:76 | 19 | 1435 |
| EM | 1:76 | 18 | 1435 |
| 00 | 1:76 | 16,5 | 1435 |
| H0 | 1:87 | 16,5 | 1435 |
| H0m | 1:87 | 12 | 1000 |
| H0n3 | 1:87 | 10,5 | 915 |
| H0e | 1:87 | 9 | 750 |
| H0n2 | 1:87 | 7 | 610 |
| TT | 1:120 | 12 | 1435 |
| N | 1:160 | 9 | 1435 |
| Z | 1:220 | 6,5 | 1435 |