Beamers en projectoren
Beamer voor elke toepassing
Mag het een beetje meer zijn? Een groter beeld bijvoorbeeld? Dan zijn videoprojectoren de eerste keus. Beamers, zoals ze in de volksmond worden genoemd, bieden meer oppervlak voor uw geld dan een flatscreen. Voor de prijs van een TV vult u de hele muur met beeld. Dat maakt die PowerPoint-presentatie op kantoor veel indrukwekkender dan op het scherm van de laptop.
Het laat films opvallen in uw thuisbioscoop en laat een voetbalavond met vrienden een ervaring worden om niet te vergeten. Maar het hangt er wel vanaf welk signaal wordt weergegeven. De eisen zijn totaal verschillend bij het kijken van TV of het spelen van games op een console. Daarom zijn er beamers die gespecialiseerd zijn in bepaalde toepassingen.
Conrad heeft het allemaal - en hier leest u welke modellen het meest geschikt zijn voor uw behoeften
Welke productcategorieën zijn er?
Zakelijke beamers zijn bedoeld om presentatiemateriaal vanaf een computer op de muur te projecteren. Daarbij komt het voornamelijk aan op de helderheid van het beeld, niet elke zaal kan volledig verduisterd worden. Ruis, dynamisch bereik en de maximale resolutie zijn hiervoor minder belangrijk. In plaats daarvan moet de zogenaamde native resolutie overeenkomen met de video-uitgang van de PC. Anders schaalt de beamer het beeld en fijne letters in de tabellen niet goed op, deze worden dan onscherp. Wie af en toe films of voetbalwedstrijden wil kijken, kiest voor een model met een 16:9-panel. Sommige zakelijke projectoren hebben nog het klassieke 4:3-formaat.
Home cinema beamers worden eerder in verduisterde kamers gebruikt. Daarom moeten deze niet te helder zijn, wat positief is voor het geluid van de ventilator. Stille modellen blijven onder de 30 decibel en verstoren daar de kijkervaring niet mee. Home cinema specialisten projecteren in 16:9 beeldverhouding, zoals TV-zenders en Blu-ray Discs dat ook doen. Voor programma’s van de publieke omroepen is de HD ready-resolutie met 1280 x 720 pixels voldoende. Films van Blu-ray Discs, commerciële zenders en andere Full HD-bronnen worden in 1920 x 1080 pixels getoond. Zelfs 4K-beamers met Ultra HD-resolutie (3840 x 2160 pixels) zijn te verkrijgen. Echter heeft deze UHD-techniek zijn prijs. Als het apparaat het afspelen van 3D ook ondersteunt, kan er met een shutter-bril worden genoten van 3D-films.
Gaming beamers richten zich op gamers die hun beamer op een computer, Xbox of Playstation willen aansluiten. Dankzij de hoge lichtsterkte zijn ze zeer geschikt voor gebruik in lichte kamers. Uw signaalverwerking staat hoge frame rates toe, zoals die bij gamen voorkomen. 120 Hertz kan al voor een vloeiende gameplay zorgen. Sommige modellen bieden 240 of zelfs 480 verversingen per seconde. Dat tempo is ook gunstig voor 3D-signalen, omdat het kortere donkere fasen bij het omschakelen van het rechteroog naar het linkeroog bij de shutter-bril mogelijk maakt. Het beeld wordt daarmee helderder en briljant.
Projectietechnologie vergeleken
In wezen zijn er twee manieren waarop een beamer een beeld produceert: LCD en DLP.
Echter komen deze in verschillende varianten voor.
LCD
De van de televisie bekende technologie: één vloeibaar kristalscherm (Liquid Crystal Display) genereert het beeld - alleen dat het niet in een groot formaat voor een lichtbak hangt, maar als een dia die door de lichtbundel op de muur wordt geprojecteerd. Apparaten die slechts één dia gebruiken, zijn zeldzaam. De reden: wanneer rode, groene en blauwe pixels ruimte op een klein LCD-scherm moeten delen, lijdt de beeldkwaliteit hieronder.
3LCD
De meest moderne LCD-projectoren gebruiken drie vloeibare kristalschermen. Het licht van de projectielamp wordt daarbij onderbroken door drie di chromatische spiegeltjes die elk slechts een kleur doorlaten en de andere twee kleuren tegenhouden. De doorgelaten kleuren vallen elk op een eigen LCD-paneel. De blauwe op de blauwe, de rode op de rode, enzovoort. Op elk LCD-paneel zitten evenveel beeldpunten als de resolutie van de projector. De afzonderlijke kleurenbeelden worden verzameld in een prisma en door de lens geprojecteerd in de ruimte.
DLP
De tweede projectietechnologie werkt met een veelvoud aan kleine spiegeltjes, die op een chip zijn aangebracht. Een elektrisch signaal kantelt elke spiegel zo, dat het projectielicht weerkaatst kan worden, of juist niet. De betreffende pixel heeft slecht twee standen: licht of donker, aan of uit. Een mogelijk nadeel van de DLP-projectietechniek is dat een beeld niet als geheel wordt geprojecteerd maar in een constante stroom van opeenvolgende RGB-kleuren. Dit kan voor sommige kijkers zichtbaar worden als het "regenboog-effect". Dit effect is echter voor een klein percentage mensen zichtbaar.
3DLP
Drie beeld sensoren zijn beter dan één - dat geldt ook voor DLP projectoren. In de luxe uitvoering krijgt elk van de drie primaire kleuren rood, groen en blauw (RGB) een eigen chip. Het snel draaiende kleurenwiel wordt weggelaten en daarmee ook het regenboog-effect. Echter, 3-chip DLP-apparaten zijn zo complex en duur dat deze bijna alleen in de professionele sector wordt gebruikt, bijvoorbeeld als digitale bioscoop projector.
LCoS
Hybride apparaten met reflecterende LCD-panelen, in vaktaal wel Liquid Crystal on Silicon genoemd. In plaats van mechanische spiegels sturen vloeibare kristallen voor een spiegel de lichtstroom naar het scherm. Combineer het beste van beide werelden en creëer goede zwartwaarden zonder storende bijwerkingen. Er zijn maar weinig fabrikanten die werken met deze technologie en hebben er hun eigen namen voor bedacht. Zo heet LCoS bij Epson "3LCD Reflective" JVC noemt zijn systeem "D-ILA" en Sony gebruikt de term "SXRD".
LED
Modellen met LED-technologie zijn geen afzonderlijke beamer categorie. De LED’s (Light Emitting Diodes) komen in zowel LCD als DLP-apparaten voor. Zij vervangen de traditionele beamerlamp. Voordeel: LED’s hebben een lange levensduur. Waar bij gangbare beamers elke 3000 tot 6000 uur de lamp moet worden vervangen, houden LED’s het tot 20.0000 uur vol. Ook verbruiken ze minder energie en worden ze niet zo warm als een gloeilamp.
Laser
Zogeheten halfgeleiderlaser als lichtbron zetten de LED-technologie nog eens aan de kant. Ze schijnen helderder en duurzamer dan LEDs, en gaan afhankelijk van het model 20.000 tot 30.000 uur mee. Fabrikanten gebruiken laser met alle gangbare projectiemethodes, dus ook in LCD, DLP en LCoS beamers.
#TIP: eco-modus
Krachtige projectoren kunnen ook goed functioneren met verminderde helderheid in de Eco-modus. Dit beschermt de lamp en vermindert de operationele ruis, omdat de ventilator langzamer draait.
Deze specificaties zijn belangrijk
Lichtsterkte
De maximale helderheid van een beamer wordt gemeten in lumen. Hoe hoger de waarde, hoe beter. Vuistregel: In het donker volstaat 1000 lumen, voor lichte kamers moet het 2000 lumen of meer zijn.
Contrast
De door de fabrikant gegevens zijn vaak niet direct vergelijkbaar, maar geven een aanwijzing. Voor een helder, gedetailleerd beeld moet de contrastverhouding tussen de minimale en maximale helderheid 5000:1 zijn. In uw home cinema mag het ook 10.000:1 of meer zijn. Belangrijk: Het omgevingslicht heeft invloed op het beeldcontrast. Op een zonovergoten muur kan ook de beste projector geen diep zwart beeld toveren.
Lens shift
Niet altijd staat de beamer precies recht voor het projectievlak. Een lens shift helpt dan om het beeld recht op het vlak te projecteren. Ideale modellen zijn die, die het beeld horizontaal en verticaal kunnen verstellen.
Zoom
Geen zin om de beamer heen en weer te verplaatsen totdat het beeld het scherm perfect opvult? Dan helpt een zoomlens om de grootte te bepalen. Hoe groter de brandpuntsafstand, hoe flexibeler het apparaat kan worden geplaatst.
Short throw lens
Sommige kamers zijn zo klein, dat de afstand tot de muur niet voldoende is voor een redelijke grootte van het scherm. Dan is zogenaamde short-throw beamer de oplossing. Door een speciale lens is dit korte beeld mogelijk. Vaak is een halve meter afstand al voldoende.
Aansluitingen
Het beste beeld wordt verkregen door digitale ingangen als DVI of HDMI. Laatstgenoemde stuurt ook het geluid van de Blu-ray speler of TV-ontvanger mee. Voor 3D-weergave moet HDMI 1.4 of hoger worden ondersteund. Draadloze standaarden zoals WiFi maken draadloze overdracht mogelijk. Ook handig: Een ethernet-aansluiting voor op het bureau en een USB-ingang om inhoud direct vanaf een USB-stick te tonen.
Wat maakt een beamer mobiel?
Voor gebruik onderweg komt het vooral op gewicht aan. Ideaal zijn mini of Pico-beamers die slechts een paar honderd gram wegen. Op een accu doet een beamer het 2 tot 3 uur. Zo doet de beamer het ook nog wanneer de wedstrijd de extra tijd in gaat. Het relatief zwakke LED-licht is voldoende voor avondvoorstellingen en schermformaten tot twee meter. Zonder elektriciteit schakelen sommige modellen de helderheid terug om energie te besparen.
Een hogere prijsklasse brengt meer licht op het projectiescherm. 700 lumen is niet ongewoon in de middenklasse van de draagbare beamers. Ook de beeldkwaliteit is aanzienlijk beter als bij de mini beamers. Daarmee stijgt ook het gewicht naar ongeveer een kilo. Ook hier zijn er modellen met een accu, maar voeren de modellen voor het stroomnet de boventoon. Voor 1000 lumen of meer is een voeding onmisbaar. Ook hierbij zijn er draagbare modellen die geschikt zijn om mee te nemen. Met een gewicht van 2 tot 3 kilo kan een draagtas dan handig zijn.
#TIP: geluid
Om geen geluid te kort te komen moet de beamer goede luidsprekers hebben. Een Bluetooth functie maakt het aansluiten van mobiele luidsprekers mogelijk.
Handige accessoires en toebehoren
Beamerscherm
Het juiste beamerscherm kan zorgen voor een beter resultaat. Zo maakt een sterk reflecterend doek met een zwakke beamer ook overdag nog goede beelden mogelijk. Richtlijn hiervoor is de gain factor. Een factor van 2 reflecteert twee keer zo sterk als een witte muur. Voor home cinema’s worden modellen met de gain factor van 1 tot 1,5 aanbevolen.
Draadloze verbinding
Is de weg van de TV-ontvanger of Blu-ray speler naar de beamer vrij ver, dan kan een draadloze verbinding de HDMI-kabel vervangen. De overdrachtstechniek daarvoor het Wireless HDMI en overbrugt afstanden tot 30 meter. Sommige beamers zijn al uitgerust met een ontvanger, dan is alleen nog een zender nodig op de AV-installatie. Met een draadloze set voor Wireless HDMI laat de techniek zich echter gemakkelijk inbouwen. Het bestaat uit een zender en ontvanger, die op elk HDMI-apparaat werkt.